Vroeg wakker? Zo pak je early morning wake-ups aan

Veel ouders kennen het, je baby wordt consequent wakker tussen 5.00 en 5.30 uur. Net te vroeg om uitgerust aan de dag te beginnen, maar laat genoeg om te twijfelen of je het nog 'nacht' kunt noemen. Early wake-ups zijn vaak het laatste slaapprobleem dat zich oplost. En ja, er is wat geduld voor nodig. Maar met de juiste aanpak kun je dit patroon doorbreken.

Eerst de basis: slaapdruk en het ritme van de nacht

Het lichaam doorloopt 's nachts meerdere slaapcycli. In het eerste deel van de nacht is de diepe slaap dominanter. Naarmate de ochtend nadert, wordt de slaap lichter. Tegelijk stijgt het hormoon cortisol (dat je helpt wakker worden) en daalt melatonine (je slaaphormoon). Rond 5.00 uur is je baby dus gevoeliger voor prikkels. Dat maakt dit tijdstip een 'kwetsbare' fase voor wakker worden.

Daarom is het belangrijk om in de vroege ochtend zo min mogelijk interactie, licht en geluid te bieden. Anders gaat de biologische klok zich hierop instellen.

Is dit eigenlijk wel een probleem?

Niet elk kindje heeft evenveel slaap nodig. Sommige baby’s met lagere slaapbehoeften doen het prima met een bedtijd van 19.30-20.00 en slapen dan door tot 6.00 uur. Dat is absoluut oké. Maar als je kindje structureel voor 5.30 uur wakker wordt én daardoor oververmoeid raakt (of jij!), dan is er werk aan de winkel.

Check de omgevingsfactoren

Voordat je met slaaptraining of planning begint, controleer altijd eerst of de slaapomgeving in orde is:

• Is je baby niet te koud of te warm? 
• Is er te veel licht in de kamer?
• Is er lawaai buiten of in huis?
• Heeft je baby dorst?
• Honger? Sommige baby’s hebben tot 9 maanden nog een nachtvoeding nodig. Je kunt een voeding (her)introduceren als dat leidt tot langer slapen.

De timing van het ochtenddutje: cruciaal!

Vanaf 6 maanden heeft het tijdstip van het eerste dutje veel invloed op hoe vroeg je baby wakker wordt.

Wat je moet weten:

• Een ochtenddutje vóór 8.30 versterkt het vroege wakker worden.
• Beter is om te mikken op 9.00 - 9.30 uur.
• Je kunt ook het dutje inkorten naar 60, 45 of 30 minuten, afhankelijk van leeftijd.
• Wordt je baby écht vroeg wakker en redt hij het niet tot 9.00? Bied dan een powernap van 10-20 minuten rond 7.30/8.00. Dit is een tijdelijke oplossing.

Zelf (her)leren kalmeren

Vroeg wakker worden is vaak gekoppeld aan slaapassociaties. Als je baby alleen met hulp in slaap valt (borst, fles, wiegen, speen), zal hij die hulp ook weer nodig hebben bij licht slapen in de vroege ochtend. Zelf kalmeren is dus essentieel.

Te laat naar bed = vroeg wakker

Gek genoeg leidt oververmoeidheid niet tot uitslapen, maar juist tot vroege wakker momenten. De stresshormonen die ontstaan door oververmoeidheid (zoals cortisol) maken dat je baby lichter slaapt en sneller wakker wordt.

Tip: Eerder naar bed! Liever om 18.30 dan 20.00 als je baby oververmoeid is.

Gentle sleep training werkt hier niet (sorry)

Bij 5.00 wakker worden, werkt een ouder in de kamer en veel geruststelling juist averechts. De biologische klok krijgt dan het signaal: dit is het begin van de dag.

Wat werkt wel? Een aanpak waarbij je geleidelijk minder interactie biedt én het moment van uit bed halen steeds verder verschuift. Bijvoorbeeld: elke 3 dagen je baby 15 minuten langer in bed laten liggen (ook al slaapt hij niet).

Door te kijken naar slaapdruk, ritme, omgeving en slaapassociaties kun je grote stappen zetten. En vergeet niet, kleine veranderingen zijn ook vooruitgang.

Heb je het gevoel dat je er toch niet helemaal uitkomt? Boek dan een van de Slaaptrajecten.